کد مطلب:275301 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:294
قرآن مجید
[1]
(یا ایها الذین اوتوا الكتاب آمنوا بما نزلنا مصدقا لما معكم من قبل ان نطمس وجوها فنردها علی ادبارها)... [1] ای كسانی كه كتاب آسمانی برایتان آمده، ایمان آورید به آنچه فرو فرستادیم كه تصدیق كننده كتابهای شماست، پیش از آن كه چهرهایی را خط بطلان كشیم و آنها را به پشتهایشان واژگون سازیم. مرحوم نعمانی در كتاب الغیبه [2] در باب تفسیر و تاویل این آیه شریفه روایتی بدین مضمون آورده است: عن جابر بن یزید الجعفی، قال: قال ابو جعفر محمد بن علی الباقر علیه السلام: یا جابر، الزم الارض فلا تحرك یدا و لا رجلا حتی تری علامات اذكرها لك ان ادركتها، اولها: اختلاف ولد فلان (بنی العباس) و ما اراك تدرك ذلك و لكن حدث به من بعدی [و] مناد ینادی من السماء و یجیئكم الصوت من ناحیه دمشق بالفتح، و تخسف قریه من قری الشام تسمی الجابیه، و تسقط طائفه من
[ صفحه 11]
مسجد دمشق الایمن، و مارقه تمرق من ناحیه الترك فیعقبها هرج الروم، و سیقبل اخوان الترك حتی ینزلوا الجزیره، و سیقبل مارقه الروم حتی ینزلوا الرمله. فتلك السنه یا جابر، فیها اختلاف كثیر فی كل ارض من ناحیه المغرب، فاول ارض تخرب ارض الشام، ثم یختلفون عند ذلك علی ثلاث رایات: رایه الاصهب، و رایه الابقع، و رایه السفیانی، فیلتقی السفیانی بالابقع فیقتتلون، فیتقله السفیانی و من معه، ثم یقتل الاصهب، لا یكون له همه الا الاقبال نحو العراق و یمر جیشه ب قرقیسیاء فیقتتلون بها، فیقتل بها من الجبارین ماه الف، و یبعث السفیانی جیشا الی الكوفه و عدتهم سبعون الفا فیصیبون من اهل الكوفه قتلا و صلبا و سبیا، فبینما هم كذلك اذ اقبلت رایات من نحو خراسان، تطوی المنازل طیا حثیثا، و معهم نفر من اصحاب القائم علیه السلام، ثم یخرج رجل من موالی اهل الكوفه فی ضعفاء فیقتله امیر جیش السفیانی بین الحیره و الكوفه، و یبعث السفیانی بعثا الی المدینه فینفر المهدی علیه السلام منها الی مكه، فیبلغ امیر جیش السفیانی ان المهدی علیه السلام قد خرج الی مكه، فیبعث جیشا علی اثره فلا یدركه حتی یدخل مكه خائفا یترقب علی سنه موسی بن عمران علیه السلام. قال: و ینزل امیر جیش السفیانی البیداء فینادی مناد من السماء: یا بیداء ابیدی القوم، فیخسف بهم فلا یفلت منهم الا ثلاثه نفر یحول الله وجوههم الی اقفیتهم و هم من كلب، و فیهم نزلت هذه الایه: (یا ایها الذین اوتوا الكتاب آمنوا بما نزلنا مصدقا لما معكم من قبل ان نطمس وجوها فنردها علی ادبارها -
[ صفحه 12]
الایه). قال: و القائم علیه السلام یومئذ بمكه قد اسند ظهره الی البیت الحرام مستجیرا به فینادی: یا ایها الناس، انا نستنصر الله، فمن اجابنا من الناس فانا اهل بیت نبیكم [محمد]، و نحن اولی الناس بالله و بمحمد صلی الله علیه و آله، فمن حاجنی فی آدم فانا اولی الناس بادم علیه السلام، و من حاجنی فی نوح فانا اولی الناس بنوح علیه السلام، و من حاجنی فی ابراهیم فانا اولی الناس بابراهیم علیه السلام، و من حاجنی فی محمد صلی الله علیه و آله، فانا اولی الناس بمحمد صلی الله علیه و آله، و من حاجنی فی النبیین فانا اولی الناس بالنبیین. ا لیس الله یقول فی محكم كتابه: (ان الله اصطلفی آدم و نوحا و آل ابراهیم و آل عمران علی العالمین ذریه بعضها من بعض و الله سمیع علیم) [3] فانا بقیه من آدم، و ذخیره من نوح، و مصطفی من ابراهیم، و صفوه من محمد صلی الله علیهم اجمعین، الا فمن حاجنی فی كتاب الله فانا اولی الناس بكتاب الله، الا و من حاجنی فی سنه رسول الله، فانا اولی الناس بسنه رسول الله صلی الله علیه و آله، فانشد الله من سمع كلامی الیوم لما بلغ الشاهد منكم الغائب، و اسالكم بحق الله، و حق رسوله، و حقی - فان لی علیكم حق القربی من رسول الله صلی الله علیه و آله - لما اعنتمونا و منعتمونا ممن یظلمنا فقد اخفنا و ظلمنا و طردنا من دیارنا و ابنائنا، و بغی علینا، و دفعنا عن حقنا، و افتری اهل الباطل علینا، فالله الله فینا لا تخذلونا و انصرونا ینصركم الله تعالی. قال: فیجمع الله له اصحابه ثلاثمائه و ثلاثه عشر رجلا
[ صفحه 13]
یجمعهم الله له علی غیر میعاد قزعا كقزع الخریف و هی یا جابر، الایه التی ذكرها [الله] فی كتابه: (این ما تكونوا یات بكم الله جمیعا ان الله عی كل شی ء قدیر)، [4] فیبایعونه بین الركن و المقام، و معه عهد من رسول الله صلی الله علیه و آله و قد توارثته الابناء عن الاباء. و القائم یا جابر، رجل من ولد الحسین یصلح الله له امره فی لیله فما اشكل علی الناس من ذلك [یا جابر] فلا یشكل علیهم ولادته من رسول الله صلی الله علیه و آله و وراثته العلماء بعد عالم، فان اشكل هذا كله علیهم فان الصوت من السماء لا یشكل علیهم اذا نودی باسمه و اسم ابیه [و امه]. امام باقر علیه السلام به جابر بن یزید جعفی فرمودند: ای جابر! خانه نشین باش. پس از جای خود حركت مكن تا نشانه هایی را كه برایت یاد می كنم ببینی. اگر آنها را دریابی. اولین آنها اختلاف فرزندان فلان (بنی العباس) است، و آن طور كه می بینم آن زمان را درك نمی كنی، ولی این را پس از من برای دیگران بازگو. منادی از آسمان ندا می كند، و صدای فتح و پیروزی كه از جانب دمشق به شما می رسد، و یكی از آبادیهای شام كه جابیه نام دارد به زمین فرو می رود. بخشی از سمت راست مسجد دمشق فرو می ریزد. گروهی از تركها شورش می نمایند. و در پی آن، اوضاع روم آشفته خواهد شد. و تركها پیش می روند تا اینكه در جزیره فرود آیند. و شورشیان روم پیشروی نموده و در رمله منزل می كنند. ای جابر! پس در آن سال اختلاف بسیاری در هر بخشی از نواحی غربی پدید خواهد آمد. نخستین سرزمینی كه خراب می شود شام است. سپس در آن هنگام مردم سه گروه خواهند شد و زیر سه پرچم گرد خواهند آمد: اول پرچم سرخ و سفید، دوم پرچم سیاه و سفید و
[ صفحه 14]
سوم پرچم سفیانی. آن گاه سفیانی با پرچمدار سیاه و سفید برخورد می كند و با یك دیگر نبرد می نمایند، و او و تمامی همراهانش را به قتل می رساند. آن گاه سفیانی شخص سرخ و سفید را می كشد، و دیگر هدفی نخواهد داشت جز این كه به سوی عراق پیشروی كند. لشكریانش از قرقیسیا می گذرند و صدها هزار تن از گردنكشان را در آنجا می كشند. سفیانی لشكری به سوی كوفه می فرستد كه تعداد آنها هفتاد هزار مرد جنگی است. پس آنها به كشتن و دار زدن و اسیر كردن اهل كوفه می پردازند. در همین اثنا كه سرگرم این فجایع هستند پرچمهایی از ناحیه خراسان بلند می شود كه به سرعت منزلها را پشت سر می گذارند، و چند تن از اصحاب حضرت قائم علیه السلام با ایشان هستند. سپس مردی از غلامان اهل كوفه با عده ای از افراد ضعیف خروج می كند كه فرمانده لشكر سفیانی او را بین حیره و كوفه به قتل می رساند. آن گاه سفیانی گروهی را به مدینه می فرستد، پس حضرت مهدی علیه السلام از آنجا به سوی مكه كوچ می كند. به فرمانده لشكر سفیانی خبر می رسد كه حضرت مهدی علیه السلام از مدینه خارج گردیده، لذا سپاهی در پی آن بزرگوار روانه می سازد كه به او نمی رسند تا اینكه آن حضرت با بیم و هراس همچون موسی بن عمران علیه السلام به مكه داخل می شود. امام باقر علیه السلام فرمودند: و فرمانده و لشكریان سفیانی در بیابان بیداء فرود می آیند، پس منادی از آسمان بانگ می زند: ای بیداء! این قوم را نابود كن، و زمین بیداء آنها را به كام خود فرو می برد. جز سه تن كسی از آنها جان سالم بدر نمی برد. خداوند صورتهای آن سه را به پشت بر می گرداند. و آنان از قبیله كلب می باشند كه درباره آنها این آیه نازل شده: ای كسانی كه كتاب آسمانی برایتان آمده، ایمان آورید به آنچه فرو فرستادیم كه تصدیق كننده كتابهای شماست، پیش از آن كه چهرهایی را خط بطلان كشیم و آنها را به پشتهایشان واژگون سازیم. حضرت فرمودند: و قائم علیه السلام آن روز در مكه است، به بیت الله الحرام تكیه زده در حالی كه به بیت پناه برده ندا می كند: ای مردم! ما از
[ صفحه 15]
خداوند و هر كس از مردم كه دعوتمان را اجابت كند یاری می خواهیم. پس هر كس - از مردم - كه دعوت ما را اجابت كند [بداند كه] ما خاندان پیغمبر شماییم، و ما سزاوارترین مردم به خداوند و حضرت محمد صلی الله علیه و آله هستیم. پس هر آن كس درباره آدم با من بحث و گفتگو دارد [بداند كه] من از همه مردم به آدم علیه السلام نزدیكترم. و هر آن كس درباره نوح با من بحث و گفتگو دارد [بداند كه] من از همه مردم به نوح علیه السلام نزدیكترم. و هر كس درباره ابراهیم با من بحث و گفتگو دارد [بداند كه] من از همه مردم به ابراهیم علیه السلام نزدیكترم. و هر آن كه درباره محمد صلی الله علیه و آله با من بحث دارد [بداند كه] من از همه مردم به محمد صلی الله علیه و آله نزدیكترم. و هر كس درباره پیغمبران با من سخنی دارد [بداند كه] من از همه مردم به پیغمبران نزدیكتر و سزاوارترم، مگر نه این است كه خداوند در كتاب استوار خویش می فرماید: همانا خداوند آدم و نوح و آل ابراهیم و آل عمران را بر جهانیان برگزید، دودمانی كه با یك دیگر خویشاوندند و بعضی از بعض دیگر پدید آمده اند و خداوند شنوا و داناست. و من بازمانده آدم و ذخیره نوح و برگزیده ابراهیم و عصاره محمد ام كه درود خدا بر همه آنان باد هستم. آگاه باشید! هر كس درباره كتاب خدا با من محاجه كند [بداند كه] من از تمامی مردم به كتاب خداوند نزدیكترم. آگاه باشید! هر كس در مورد سنت و سیرت رسول خدا با من بحث دارد [بداند كه] من از تمامی مردم به سنت و سیرت رسول خدا صلی الله علیه و آله نزدیكترم. هر كس سخنم را امروز شنید او را به خدا سوگند می دهم كه به غایبان برساند، و شما را به حق خدا و حق رسول او و به حق خودم - كه خویشاوندی با رسول خدا صلی الله علیه و آله را بر شما دارم - سوگند می دهم كه ما را یاری داده، و از كسانی كه بر ما ظلم می كنند محافظتمان نمایید، زیرا ما (خاندان پیامبر) را ترسانده اند و بر ما ظلم كرده و ما را از شهر و دیار و فرزندانمان آواره كرده اند. به ما تعدی نموده، از حقمان دور ساخته اند و اهل باطل بر ما افترا زده اند. پس شما را به خدا سوگند، مبادا دست از یاریمان بردارید. ما را یاری كنید تا خداوند یاریتان نماید.
[ صفحه 16]
حضرت فرمودند: آن گاه خداوند اصحابش را كه سیصد و سیزده نفرند بدون قرار قبلی همچون قطعه های ابر پاییزی گرد می آورد، و این است - ای جابر! - معنی آیه ای كه خداوند می فرماید: هر جا باشید خداوند همه شما را گرد خواهد آورد. محققا خدا بر همه چیز تواناست. پس در بین ركن و مقام با او بیعت می كنند، و عهد نامه ای از رسول خدا صلی الله علیه و آله با اوست كه فرزندان (پیغمبر) آن را از پدرانشان - یكی پس از دیگری - به ارث برده اند. ای جابر! قائم علیه السلام مردی از فرزندان حسین است. خداوند امرش را در مدت یك شب اصلاح می فرماید. پس ای جابر! ممكن است هر مطلبی برای مردم مبهم و مشتبه همچنان باقی بماند، لیكن این سخن كه اینكه او از فرزندان رسول خدا صلی الله علیه و آله و وارث علم علما است بر مردم مشتبه نخواهد شد. و اگر همه اینها نیز بر آنان مشتبه گردد آن گاه كه نام او و نام پدرش [و مادرش] در آسمان ندا داده شود دیگر ایشان به اشتباه نخواهند افتاد.
[2]
(و لنذیقنهم من العذاب الادنی دون العذاب الاكبر لعلهم یرجعون) [5] پیش از عذاب بزرگتر، عذاب نزدیكتر را به آنها می چشانیم. شاید برگردند. مرحوم علامه مجلسی رحمه الله در كتاب شریف بحار الانوار از كتاب كنز الفوائد مرحوم كراجكی روایتی چنین نقل می كند: عن مفضل بن عمر، قال: سالت ابا عبد الله علیه السلام عن قول الله عز و جل: (و لنذیقنهم من العذاب الادنی دون العذاب الاكبر لعلهم
[ صفحه 17]
یرجعون)، قال: الادنی غلاء السعر، و الاكبر المهدی بالسیف. [6] مفضل بن عمر گوید: از امام صادق علیه السلام درباره آیه: پیش از عذاب بزرگتر، عذاب نزدیكتر را به آنها می چشانیم. شاید برگردند، سوال كردم حضرت فرمودند: عذاب نزدیك تر گرانی است و عذاب بزرگتر مهدی علیه السلام با شمشیر است (آن هنگام كه قیام می كند).
[3]
(امن یجیب المضطر اذا دعاه و یكشف السوء و یجعلكم خلفاء الارض ءاله مع الله قلیلا ما تذكرون) [7] آن كیست كه دعای بیچارگان مضطر را به اجابت می رساند و رنج و غم آنان را برطرف می سازد و شما مسلمانان را جانشینان اهل زمین قرار می دهد. آیا با وجود خدای یكتا خدایی هست - هرگز نیست - لیكن اندكی مردم متذكر این حقیقتند. عن ابی عبد الله علیه السلام، قال: ان القائم اذا خرج دخل المسجد الحرام فیستقبل الكعبه، و یجعل ظهره الی المقام، ثم یصلی ركعتین، یقول فیقول: یا ایها الناس، انا اولی الناس بادم، یا ایها الناس، انا اولی الناس بابراهیم، یا ایها الناس انا اولی باسماعیل، یا ایها الناس انا اولی الناس بمحمد صلی الله علیه و آله، ثم یرفع یدیه الی السماء فیدعوه و یتضرع حتی یقع علی وجهه، و هو قوله عز و جل: (امن یجیب المضطر اذا دعاه و یكشف السوء و یجعلكم خلفاء الارض ءاله مع الله قلیلا ما تذكرون) از امام صادق علیه السلام روایت شده است كه آن حضرت فرمودند: چون
[ صفحه 18]
قائم ما ظهور كند به مسجد الحرام در آید در حالی كه رو به كعبه و پشت به مقام نموده دو ركعت نماز می گذارد. آن گاه برخاسته و می گوید: ای مردم! من از همه مردم به آدم ابوالبشر و ابراهیم خلیل و اسماعیل ذبیح و محمد، پیغمبر اكرم نزدیكترم. سپس دست به دعا بلند می كند و آن قدر به درگاه خداوند می نالد كه روی زمین می افتد، چنانكه خداوند می فرماید: آن كیست كه دعای بیچارگان مضطر را به اجابت می رساند و رنج و غم آنان را بطرف می سازد و شما مسلمانان را جانشینان اهل زمین قرار می دهد. آیا با وجود خدای یكتا خدایی هست - هرگز نیست - لیكن اندكی مردم متذكر این حقیقتند.
[ صفحه 19]
(یا ایها الذین اوتوا الكتاب آمنوا بما نزلنا مصدقا لما معكم من قبل ان نطمس وجوها فنردها علی ادبارها)... [1] ای كسانی كه كتاب آسمانی برایتان آمده، ایمان آورید به آنچه فرو فرستادیم كه تصدیق كننده كتابهای شماست، پیش از آن كه چهرهایی را خط بطلان كشیم و آنها را به پشتهایشان واژگون سازیم. مرحوم نعمانی در كتاب الغیبه [2] در باب تفسیر و تاویل این آیه شریفه روایتی بدین مضمون آورده است: عن جابر بن یزید الجعفی، قال: قال ابو جعفر محمد بن علی الباقر علیه السلام: یا جابر، الزم الارض فلا تحرك یدا و لا رجلا حتی تری علامات اذكرها لك ان ادركتها، اولها: اختلاف ولد فلان (بنی العباس) و ما اراك تدرك ذلك و لكن حدث به من بعدی [و] مناد ینادی من السماء و یجیئكم الصوت من ناحیه دمشق بالفتح، و تخسف قریه من قری الشام تسمی الجابیه، و تسقط طائفه من
[ صفحه 11]
مسجد دمشق الایمن، و مارقه تمرق من ناحیه الترك فیعقبها هرج الروم، و سیقبل اخوان الترك حتی ینزلوا الجزیره، و سیقبل مارقه الروم حتی ینزلوا الرمله. فتلك السنه یا جابر، فیها اختلاف كثیر فی كل ارض من ناحیه المغرب، فاول ارض تخرب ارض الشام، ثم یختلفون عند ذلك علی ثلاث رایات: رایه الاصهب، و رایه الابقع، و رایه السفیانی، فیلتقی السفیانی بالابقع فیقتتلون، فیتقله السفیانی و من معه، ثم یقتل الاصهب، لا یكون له همه الا الاقبال نحو العراق و یمر جیشه ب قرقیسیاء فیقتتلون بها، فیقتل بها من الجبارین ماه الف، و یبعث السفیانی جیشا الی الكوفه و عدتهم سبعون الفا فیصیبون من اهل الكوفه قتلا و صلبا و سبیا، فبینما هم كذلك اذ اقبلت رایات من نحو خراسان، تطوی المنازل طیا حثیثا، و معهم نفر من اصحاب القائم علیه السلام، ثم یخرج رجل من موالی اهل الكوفه فی ضعفاء فیقتله امیر جیش السفیانی بین الحیره و الكوفه، و یبعث السفیانی بعثا الی المدینه فینفر المهدی علیه السلام منها الی مكه، فیبلغ امیر جیش السفیانی ان المهدی علیه السلام قد خرج الی مكه، فیبعث جیشا علی اثره فلا یدركه حتی یدخل مكه خائفا یترقب علی سنه موسی بن عمران علیه السلام. قال: و ینزل امیر جیش السفیانی البیداء فینادی مناد من السماء: یا بیداء ابیدی القوم، فیخسف بهم فلا یفلت منهم الا ثلاثه نفر یحول الله وجوههم الی اقفیتهم و هم من كلب، و فیهم نزلت هذه الایه: (یا ایها الذین اوتوا الكتاب آمنوا بما نزلنا مصدقا لما معكم من قبل ان نطمس وجوها فنردها علی ادبارها -
[ صفحه 12]
الایه). قال: و القائم علیه السلام یومئذ بمكه قد اسند ظهره الی البیت الحرام مستجیرا به فینادی: یا ایها الناس، انا نستنصر الله، فمن اجابنا من الناس فانا اهل بیت نبیكم [محمد]، و نحن اولی الناس بالله و بمحمد صلی الله علیه و آله، فمن حاجنی فی آدم فانا اولی الناس بادم علیه السلام، و من حاجنی فی نوح فانا اولی الناس بنوح علیه السلام، و من حاجنی فی ابراهیم فانا اولی الناس بابراهیم علیه السلام، و من حاجنی فی محمد صلی الله علیه و آله، فانا اولی الناس بمحمد صلی الله علیه و آله، و من حاجنی فی النبیین فانا اولی الناس بالنبیین. ا لیس الله یقول فی محكم كتابه: (ان الله اصطلفی آدم و نوحا و آل ابراهیم و آل عمران علی العالمین ذریه بعضها من بعض و الله سمیع علیم) [3] فانا بقیه من آدم، و ذخیره من نوح، و مصطفی من ابراهیم، و صفوه من محمد صلی الله علیهم اجمعین، الا فمن حاجنی فی كتاب الله فانا اولی الناس بكتاب الله، الا و من حاجنی فی سنه رسول الله، فانا اولی الناس بسنه رسول الله صلی الله علیه و آله، فانشد الله من سمع كلامی الیوم لما بلغ الشاهد منكم الغائب، و اسالكم بحق الله، و حق رسوله، و حقی - فان لی علیكم حق القربی من رسول الله صلی الله علیه و آله - لما اعنتمونا و منعتمونا ممن یظلمنا فقد اخفنا و ظلمنا و طردنا من دیارنا و ابنائنا، و بغی علینا، و دفعنا عن حقنا، و افتری اهل الباطل علینا، فالله الله فینا لا تخذلونا و انصرونا ینصركم الله تعالی. قال: فیجمع الله له اصحابه ثلاثمائه و ثلاثه عشر رجلا
[ صفحه 13]
یجمعهم الله له علی غیر میعاد قزعا كقزع الخریف و هی یا جابر، الایه التی ذكرها [الله] فی كتابه: (این ما تكونوا یات بكم الله جمیعا ان الله عی كل شی ء قدیر)، [4] فیبایعونه بین الركن و المقام، و معه عهد من رسول الله صلی الله علیه و آله و قد توارثته الابناء عن الاباء. و القائم یا جابر، رجل من ولد الحسین یصلح الله له امره فی لیله فما اشكل علی الناس من ذلك [یا جابر] فلا یشكل علیهم ولادته من رسول الله صلی الله علیه و آله و وراثته العلماء بعد عالم، فان اشكل هذا كله علیهم فان الصوت من السماء لا یشكل علیهم اذا نودی باسمه و اسم ابیه [و امه]. امام باقر علیه السلام به جابر بن یزید جعفی فرمودند: ای جابر! خانه نشین باش. پس از جای خود حركت مكن تا نشانه هایی را كه برایت یاد می كنم ببینی. اگر آنها را دریابی. اولین آنها اختلاف فرزندان فلان (بنی العباس) است، و آن طور كه می بینم آن زمان را درك نمی كنی، ولی این را پس از من برای دیگران بازگو. منادی از آسمان ندا می كند، و صدای فتح و پیروزی كه از جانب دمشق به شما می رسد، و یكی از آبادیهای شام كه جابیه نام دارد به زمین فرو می رود. بخشی از سمت راست مسجد دمشق فرو می ریزد. گروهی از تركها شورش می نمایند. و در پی آن، اوضاع روم آشفته خواهد شد. و تركها پیش می روند تا اینكه در جزیره فرود آیند. و شورشیان روم پیشروی نموده و در رمله منزل می كنند. ای جابر! پس در آن سال اختلاف بسیاری در هر بخشی از نواحی غربی پدید خواهد آمد. نخستین سرزمینی كه خراب می شود شام است. سپس در آن هنگام مردم سه گروه خواهند شد و زیر سه پرچم گرد خواهند آمد: اول پرچم سرخ و سفید، دوم پرچم سیاه و سفید و
[ صفحه 14]
سوم پرچم سفیانی. آن گاه سفیانی با پرچمدار سیاه و سفید برخورد می كند و با یك دیگر نبرد می نمایند، و او و تمامی همراهانش را به قتل می رساند. آن گاه سفیانی شخص سرخ و سفید را می كشد، و دیگر هدفی نخواهد داشت جز این كه به سوی عراق پیشروی كند. لشكریانش از قرقیسیا می گذرند و صدها هزار تن از گردنكشان را در آنجا می كشند. سفیانی لشكری به سوی كوفه می فرستد كه تعداد آنها هفتاد هزار مرد جنگی است. پس آنها به كشتن و دار زدن و اسیر كردن اهل كوفه می پردازند. در همین اثنا كه سرگرم این فجایع هستند پرچمهایی از ناحیه خراسان بلند می شود كه به سرعت منزلها را پشت سر می گذارند، و چند تن از اصحاب حضرت قائم علیه السلام با ایشان هستند. سپس مردی از غلامان اهل كوفه با عده ای از افراد ضعیف خروج می كند كه فرمانده لشكر سفیانی او را بین حیره و كوفه به قتل می رساند. آن گاه سفیانی گروهی را به مدینه می فرستد، پس حضرت مهدی علیه السلام از آنجا به سوی مكه كوچ می كند. به فرمانده لشكر سفیانی خبر می رسد كه حضرت مهدی علیه السلام از مدینه خارج گردیده، لذا سپاهی در پی آن بزرگوار روانه می سازد كه به او نمی رسند تا اینكه آن حضرت با بیم و هراس همچون موسی بن عمران علیه السلام به مكه داخل می شود. امام باقر علیه السلام فرمودند: و فرمانده و لشكریان سفیانی در بیابان بیداء فرود می آیند، پس منادی از آسمان بانگ می زند: ای بیداء! این قوم را نابود كن، و زمین بیداء آنها را به كام خود فرو می برد. جز سه تن كسی از آنها جان سالم بدر نمی برد. خداوند صورتهای آن سه را به پشت بر می گرداند. و آنان از قبیله كلب می باشند كه درباره آنها این آیه نازل شده: ای كسانی كه كتاب آسمانی برایتان آمده، ایمان آورید به آنچه فرو فرستادیم كه تصدیق كننده كتابهای شماست، پیش از آن كه چهرهایی را خط بطلان كشیم و آنها را به پشتهایشان واژگون سازیم. حضرت فرمودند: و قائم علیه السلام آن روز در مكه است، به بیت الله الحرام تكیه زده در حالی كه به بیت پناه برده ندا می كند: ای مردم! ما از
[ صفحه 15]
خداوند و هر كس از مردم كه دعوتمان را اجابت كند یاری می خواهیم. پس هر كس - از مردم - كه دعوت ما را اجابت كند [بداند كه] ما خاندان پیغمبر شماییم، و ما سزاوارترین مردم به خداوند و حضرت محمد صلی الله علیه و آله هستیم. پس هر آن كس درباره آدم با من بحث و گفتگو دارد [بداند كه] من از همه مردم به آدم علیه السلام نزدیكترم. و هر آن كس درباره نوح با من بحث و گفتگو دارد [بداند كه] من از همه مردم به نوح علیه السلام نزدیكترم. و هر كس درباره ابراهیم با من بحث و گفتگو دارد [بداند كه] من از همه مردم به ابراهیم علیه السلام نزدیكترم. و هر آن كه درباره محمد صلی الله علیه و آله با من بحث دارد [بداند كه] من از همه مردم به محمد صلی الله علیه و آله نزدیكترم. و هر كس درباره پیغمبران با من سخنی دارد [بداند كه] من از همه مردم به پیغمبران نزدیكتر و سزاوارترم، مگر نه این است كه خداوند در كتاب استوار خویش می فرماید: همانا خداوند آدم و نوح و آل ابراهیم و آل عمران را بر جهانیان برگزید، دودمانی كه با یك دیگر خویشاوندند و بعضی از بعض دیگر پدید آمده اند و خداوند شنوا و داناست. و من بازمانده آدم و ذخیره نوح و برگزیده ابراهیم و عصاره محمد ام كه درود خدا بر همه آنان باد هستم. آگاه باشید! هر كس درباره كتاب خدا با من محاجه كند [بداند كه] من از تمامی مردم به كتاب خداوند نزدیكترم. آگاه باشید! هر كس در مورد سنت و سیرت رسول خدا با من بحث دارد [بداند كه] من از تمامی مردم به سنت و سیرت رسول خدا صلی الله علیه و آله نزدیكترم. هر كس سخنم را امروز شنید او را به خدا سوگند می دهم كه به غایبان برساند، و شما را به حق خدا و حق رسول او و به حق خودم - كه خویشاوندی با رسول خدا صلی الله علیه و آله را بر شما دارم - سوگند می دهم كه ما را یاری داده، و از كسانی كه بر ما ظلم می كنند محافظتمان نمایید، زیرا ما (خاندان پیامبر) را ترسانده اند و بر ما ظلم كرده و ما را از شهر و دیار و فرزندانمان آواره كرده اند. به ما تعدی نموده، از حقمان دور ساخته اند و اهل باطل بر ما افترا زده اند. پس شما را به خدا سوگند، مبادا دست از یاریمان بردارید. ما را یاری كنید تا خداوند یاریتان نماید.
[ صفحه 16]
حضرت فرمودند: آن گاه خداوند اصحابش را كه سیصد و سیزده نفرند بدون قرار قبلی همچون قطعه های ابر پاییزی گرد می آورد، و این است - ای جابر! - معنی آیه ای كه خداوند می فرماید: هر جا باشید خداوند همه شما را گرد خواهد آورد. محققا خدا بر همه چیز تواناست. پس در بین ركن و مقام با او بیعت می كنند، و عهد نامه ای از رسول خدا صلی الله علیه و آله با اوست كه فرزندان (پیغمبر) آن را از پدرانشان - یكی پس از دیگری - به ارث برده اند. ای جابر! قائم علیه السلام مردی از فرزندان حسین است. خداوند امرش را در مدت یك شب اصلاح می فرماید. پس ای جابر! ممكن است هر مطلبی برای مردم مبهم و مشتبه همچنان باقی بماند، لیكن این سخن كه اینكه او از فرزندان رسول خدا صلی الله علیه و آله و وارث علم علما است بر مردم مشتبه نخواهد شد. و اگر همه اینها نیز بر آنان مشتبه گردد آن گاه كه نام او و نام پدرش [و مادرش] در آسمان ندا داده شود دیگر ایشان به اشتباه نخواهند افتاد.
[2]
(و لنذیقنهم من العذاب الادنی دون العذاب الاكبر لعلهم یرجعون) [5] پیش از عذاب بزرگتر، عذاب نزدیكتر را به آنها می چشانیم. شاید برگردند. مرحوم علامه مجلسی رحمه الله در كتاب شریف بحار الانوار از كتاب كنز الفوائد مرحوم كراجكی روایتی چنین نقل می كند: عن مفضل بن عمر، قال: سالت ابا عبد الله علیه السلام عن قول الله عز و جل: (و لنذیقنهم من العذاب الادنی دون العذاب الاكبر لعلهم
[ صفحه 17]
یرجعون)، قال: الادنی غلاء السعر، و الاكبر المهدی بالسیف. [6] مفضل بن عمر گوید: از امام صادق علیه السلام درباره آیه: پیش از عذاب بزرگتر، عذاب نزدیكتر را به آنها می چشانیم. شاید برگردند، سوال كردم حضرت فرمودند: عذاب نزدیك تر گرانی است و عذاب بزرگتر مهدی علیه السلام با شمشیر است (آن هنگام كه قیام می كند).
[3]
(امن یجیب المضطر اذا دعاه و یكشف السوء و یجعلكم خلفاء الارض ءاله مع الله قلیلا ما تذكرون) [7] آن كیست كه دعای بیچارگان مضطر را به اجابت می رساند و رنج و غم آنان را برطرف می سازد و شما مسلمانان را جانشینان اهل زمین قرار می دهد. آیا با وجود خدای یكتا خدایی هست - هرگز نیست - لیكن اندكی مردم متذكر این حقیقتند. عن ابی عبد الله علیه السلام، قال: ان القائم اذا خرج دخل المسجد الحرام فیستقبل الكعبه، و یجعل ظهره الی المقام، ثم یصلی ركعتین، یقول فیقول: یا ایها الناس، انا اولی الناس بادم، یا ایها الناس، انا اولی الناس بابراهیم، یا ایها الناس انا اولی باسماعیل، یا ایها الناس انا اولی الناس بمحمد صلی الله علیه و آله، ثم یرفع یدیه الی السماء فیدعوه و یتضرع حتی یقع علی وجهه، و هو قوله عز و جل: (امن یجیب المضطر اذا دعاه و یكشف السوء و یجعلكم خلفاء الارض ءاله مع الله قلیلا ما تذكرون) از امام صادق علیه السلام روایت شده است كه آن حضرت فرمودند: چون
[ صفحه 18]
قائم ما ظهور كند به مسجد الحرام در آید در حالی كه رو به كعبه و پشت به مقام نموده دو ركعت نماز می گذارد. آن گاه برخاسته و می گوید: ای مردم! من از همه مردم به آدم ابوالبشر و ابراهیم خلیل و اسماعیل ذبیح و محمد، پیغمبر اكرم نزدیكترم. سپس دست به دعا بلند می كند و آن قدر به درگاه خداوند می نالد كه روی زمین می افتد، چنانكه خداوند می فرماید: آن كیست كه دعای بیچارگان مضطر را به اجابت می رساند و رنج و غم آنان را بطرف می سازد و شما مسلمانان را جانشینان اهل زمین قرار می دهد. آیا با وجود خدای یكتا خدایی هست - هرگز نیست - لیكن اندكی مردم متذكر این حقیقتند.
[ صفحه 19]
[1] سوره نساء، 47:5.
[2] كتاب الغيبه، صص 282 - 279.
[3] آل عمران، 33:3-34.
[4] سوره بقره، 148:2.
[5] سوره سجده، 21:32.
[6] تاويل الايات، ج 2: ص 444 / ح 6، اثبات الهداه، ج 3: ص 564 / ح 646، البرهان، ج 3: ص 288 / ح 3 / بحار الانوار، ج 51: ص 59 / ح 55.
[7] سوره نمل، 62:27.